Zjawisko niedoborów wody

2022-04-14, Marta Kulawik - Pietranek

Rzetelne rozliczenie kosztów zużycia wody i odprowadzania ścieków należy do jednej z trudniejszych kwestii do rozwiązania we wspólnotach mieszkaniowych. Temat niedoborów, które pojawią się przy okazji rozliczenia budzi nadal wiele kontrowersji. Dlatego w tym artykule postaram się wyjaśnić, co oznacza termin „niedobory” i jakie są przyczyny ich powstawania.
Pierwszym pojęciem z jakim musimy się zapoznać, jest pojęcie „uchybu”. Otóż uchyb jest to różnica pomiędzy wskazaniem licznika głównego, a sumą wskazań wszystkich wodomierzy zamontowanych w lokalach. Uchyb może więc objawić się jako nadwyżka – gdy zużycie na liczniku głównym jest mniejsze, niż suma zużyć na licznikach indywidualnych – bądź jako niedobór - gdy zużycie na liczniku głównym jest większe niż suma zużyć na licznikach indywidualnych. Prawa fizyki i matematyki oraz realia użytkowania instalacji wodno – kanalizacyjnej powodują, iż w praktyce uchyb „na wodzie” występuje zawsze i zasadniczo będzie to niedobór. Potwierdzenie takiego stanu rzeczy odnajdujemy w przepisach, w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z 23 października 2007 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać wodomierze oraz szczegółowym zakresie sprawdzeń wykonywanych podczas kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych (Dz.U. z 2007 r. Nr 209 poz. 1513). W myśl zapisów w/w rozporządzenia błędy graniczne dopuszczalne wodomierzy w użytkowaniu są równe dwukrotnej wartości błędów granicznych dopuszczalnych, co w praktyce przekłada się na błędy w granicach +/- 10%. Odchylenia wskazań wodomierzy do 10% są zatem uznawane za zjawisko zupełnie normalne i mieszczące się w normie. Innymi słowy – niedobór / nadwyżka, która nie przekracza 10% zużycia to standard z góry wpisany przez ustawodawcę w rzeczywistość rozliczeń.
Poza w/w uwarunkowaniami dotyczącymi błędów granicznych, możemy wskazać następujące przyczyny niedoborów:
• Czułość wodomierzy
Każdy wodomierz mierzący zużycie danego medium, w tym przypadku wody, posiada tzw. próg rozruchu. Jest to moment, w którym licznik zaczyna mierzyć zużycie. Licznik główny, który mierzy zużycie całościowe w budynku montowany jest przez dostawcę wody. Jest to urządzenie wysoce czułe, znacznie bardziej, niż liczniki indywidualne. Przykładowo wodomierz montowany w większości lokali mieszkalnych nie jest w stanie zarejestrować przeciekającego kranu czy nieszczelnej spłuczki w mieszkaniu, natomiast już licznik główny na węźle takie zużycie zarejestruje.
• Dokładność odczytu wodomierza
Sposób w jaki odczytujemy wodomierze ma duży wpływ na sumaryczną ilość zużytych m3. Przeważnie mierniki wskazują zużycie z dokładnością do 3 miejsc po przecinku (99,989 m3) i tak powinny być rozliczane, zwłaszcza w przypadku wspólnoty z dużą ilością lokali.
• Rozbieżność czasowa w odczytach
Zużycie wody może być zafałszowane w przypadku, gdy odczyt wodomierzy nie odbywa się w krótkim czasie. W przypadku dużej, wielolokalowej wspólnoty mieszkaniowej odczyt, który jest prowadzony kilka godzin lub nawet dni, może znacząco wpłynąć na sumę zużytych m3 względem zużycia licznika głównego.
• Sposób montażu wodomierza
Montaż pionowy zamiast poziomego licznika może powodować obniżenie dokładności wskazań urządzenia pomiarowego. Warto przyjrzeć się w jaki sposób zamontowane są liczniki w naszym mieszkaniu.
• Jakość wodomierzy
Istnieje kilka klas wodomierzy mierzących zużycie wody. Wodomierze klasy A mają znacznie gorsze właściwości odczytu niż wodomierze klasy B. Jeżeli licznik główny jest wykonany w klasie C, a liczniki mieszkaniowe w klasie B (dodatkowo zamontowane w sposób pionowy) różnice w odczytach będą znaczące.
• Terminy legalizacji wodomierzy
Wodomierze podlegają prawnej kontroli metrologicznej obejmującej legalizację ponowną, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z 7 stycznia 2008 r. w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych (Dz.U. z 2008 r. Nr 5 poz. 29). Lokal, w którym funkcjonuje niezalegalizowany wodomierz należy traktować jako nieopomiarowany.
Podsumowując - wszelkie ubytki wody do 10% zużycia mieszczą się w granicach normy i powinniśmy je akceptować, zaś decyzja o sposobie ich rozliczenia we wspólnocie powinna zostać podjęta w drodze uchwały (najlepiej w postaci regulaminu rozliczenia mediów).